جداسازی ناهنجاری‌های ژئوشیمیایی عناصر خاکی نادر با استفاده از مدل فرکتالی عیار- مساحت در آنومالی 5 ساغند (ایران مرکزی)

Authors

  • احمد خاکزاد گروه زمین شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، صندوق پستی: 1667934783، تهران ـ ایران
  • ایوب معمار کوچه باغ پژوهشکده ی چرخه ی سوخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران ـ ایران
  • بهنام صادقی گروه مهندسی اکتشاف معدن، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، صندوق پستی: 4435-11365، تهران ـ ایران
  • محمد لطفی گروه زمین شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، صندوق پستی: 1667934783، تهران ـ ایران
  • معصومه خلج معصومی مرکز پژوهش های کاربردی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، صندوق پستی: 3174674841، البرزـ ایران
  • پیمان افضل گروه مهندسی اکتشاف معدن، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، صندوق پستی: 4435-11365، تهران ـ ایران
Abstract:

محدوده‌ی مورد مطالعه در آنومالی پنج ساغند، در منطقه‌ی ساختاری ایران مرکزی قرار دارد. کانی‌سازی اورانیم، توریم و عناصر خاکی نادر در منطقه‌ی ساغند، به طور عمده از نوع گرمابی و متاسوماتیت وابسته به توده‌های نفوذی منطقه و مرتبط با عناصر پرتوزا است. جداسازی‌ ناهنجاری از زمینه یکی از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین مرحله‌ها ‌در اکتشافات ‌ژئوشیمیایی است. روش‌های مختلفی برای جداسازی و تشخیص منطقه‌های ناهنجار از زمینه وجود دارد که عبارت‌اند از روش‌های آماری ساده تا روش‌های پیچیده‌ی فرکتالی. روش‌های فرکتالی به دلایلی چون استفاده از تمام داده‌ها، در نظر گرفتن پراکندگی فضایی آن‌ها اخیراً کاربرد مؤثری در بررسی‌های سطحی زمین‌شناسی و ژئوشیمیایی پیدا کرده‌‌اند. در منطقه‌ی ساغند، عناصر خاکی نادر هم‌بستگی مثبت زیادی با کانی‌سازی عناصر پرتوزا (اورانیم و توریم) نشان می‌دهند. جداسازی ناهنجاری‌‌های ژئوشیمیایی عناصر خاکی نادر از زمینه (از 15 عنصر مورد تجزیه‌ی عناصر خاکی نادر تنها عناصر Ce، Y، Dy، Gd، La در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته‌اند) با کمک روش فرکتالی عیار- مساحت، بر روی داده‌های لیتوژئوشیمیایی (91 نمونه) در محدوده‌ی ساغند انجام شده است. در این روش، نمودار‌های Log-Log ترسیم، ناهنجاری‌ها مشخص و جامعه‌های کانی‌سازی تفکیک و سپس نقشه‌های ناهنجاری عناصر تهیه و مناطق امیدبخش معرفی شدند. در نهایت، براساس نتایج به دست آمده، مشخص شد که ناهنجاری‌های عناصر خاکی نادر، به ترتیب اولویت در سه بخش غربی و جنوب غربی، مرکزی و جنوبی هستند. بخش مرکزی در واحدهای متاسوماتیت واقع شده و با دگرسانی‌‌های اپیدوتی و کلریتی مرتبط است و بخش جنوبی منطقه، در مرز بین واحدهای متاسوماتیت و دایک‌های ‌بازیک ‌میکرودیوریت واقع شده که مرتبط با دگرسانی ‌اپیدوتی هستند. ناهنجاری‌های ‌شدیدتر، ‌در غرب ‌منطقه‌ در واحدهای ‌متاسوماتیت، ‌میکرودیوریت‌های پورفیری و سنگ‌های آتشفشانی اسیدی متاسوماتیسم شده، با دگرسانی اپیدوتی مرتبط بودند. از بررسی نقشه‌های ژئوشیمیایی با زمین‌شناسی مشخص شد که کانی‌سازی عناصر پرتوزا در منطقه از نوع متاسوماتیت است، که سنگ‌های اولیه‌ی منطقه، شامل واحدهای سنگی آذرآواری، دیابازها، داسیت پورفیری و گابرو را تحت تأثیر متاسوماتیسم قرار داده و انواع سنگ‌های اصلی منطقه، شامل آمفیبول متاسوماتیت، آمفیبول- آلبیت متاسوماتیت، آمفیبول- کوارتز- فلدسپات متاسوماتیت، آمفیبول- فلدسپار- اپیدوت متاسوماتیت و آمفیبول- بیوتیت- ارتوز- تالک- کلریت- اپیدوت متاسوماتیت را در منطقه به وجود آورده است؛ عناصر خاکی نادر به صورت کمپلکس با عناصر پرتوزا در کانی‌های اورانیم و توریم‌دار (اورانینیت و دیویدیت) ظاهر می‌شود.    

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازیابی میکروبی اورانیم از کانسار عیار پایین آنومالی 5 ساغند

فروشویی میکروبی اورانیم به وسیله‌­ی باکتری اسیدی تیوباسیلوس فرواکسیدان در مقیاس آزمایشگاهی از طریق تغییر پارامترهایی چون چگالی پالپ، غلظت یون فرو به عنوان منبع انرژی، pH اولیه­‌ی محیط فروشویی، سرعت هم­زنی بررسی شد. نتایج به دست آمده نشان داد که گونه­‌ی میکروبی به کار رفته برای بازیابی اورانیم از کانسنگ عیار پایین آنومالی 5 ساغند مناسب است. %60 اورانیم در مدت 50 ساعت و چگالی پالپ (W/V) 2.5%استخر...

full text

مقایسه مدل های فرکتالی عیار -تعداد (C-N) و عیار -مساحت (C-A) در جداسازی آنومالی های ژئوشیمیایی از زمینه در برگه 1:100000 سیه رود، شمال غرب ایران

یکی از مهم‌ترین بخش مطالعات اکتشافات ژئوشیمیایی جداسازی آنومالی از زمینه برای عناصر گوناگون است. روش‌های مختلفی برای این امر بکار می­روند. یکی از این روش­ها، الگوریتم­های مبتنی بر هندسه فرکتال است. در این مقاله مدل‌های فرکتالی عیار- تعداد و عیار- مساحت به منظور جدایش بی‌هنجاری‌های ژئوشیمیایی عناصر مس، مولیبدن، آهن و آنتیموان در برگه 1:100000 سیه رود (آذربایجان شرقی)، شمال غرب ایران مورد استفاده...

full text

فلزیابی عناصر نادر خاکی در پرکامبرین ایران مرکزی (بخش دوم)

کانی سازی عناصر نادرخاکی به همراه آپاتیت، ماگنتیت، اورانیم، توریم، تیتانیم

full text

بررسی ژئوشیمیایی عناصر نادر خاکی و ارتباط آن با سیالات کانه ساز طلا در محدوده معدنی سنجده، ایران مرکزی

منطقه معدنی موته در60 کیلومتری جنوب باختری دلیجان و در بخش مرکزی پهنه سنندج -سیرجان واقع شده است. این منطقه شامل دو معدن فعال به نام چاه خاتون و سنجده و چندین رخداد کوچکتر می‌باشد. واحدهای سنگی رخنمون یافته در منطقه که در حد رخساره شیست سبز تا آمفیبولیت زیرین دگرگون شده‌اند، شامل مجموعه‌ای از سنگ‌های رسوبی، ولکانیکی و ولکانی‌کلاستیک با امتداد عمومی شمال‌شرق –جنوب‌غرب می‌باشد. کانه‌زایی در منطقه...

full text

جداسازی آنومالی‌های ژئوشیمیایی سرب و روی با استفاده از روش‌های آمار کلاسیک، مولتی‌فرکتال عیار-تعداد، عیار-مساحت و شاخص سینگولاریتی در ورقه 1:100000 اراک

ورقه زمین شناسی 1:100000 اراک در بخش شمالی کمربند فلززایی سرب و روی ملایر-الیگودرز-اصفهان واقع شده است. داده های زمین شیمی 898 نمونه از رسوبات آبراهه ای منطقه مورد نظر که توسط روش ICP-MS تهیه شده اند مورد تحت تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ابتدا از طریق روش آمار کلاسیک و MAD با محاسبه پارامترهای آماری به جداسازی جوامع زمین شیمیایی پرداخته شد. پس از آن با استفاده از روشهای فرکتالی عیار-تعداد و عیار-مس...

full text

کاربرد تحلیل مولفه های اصلی مقاوم با تبدیلات لگاریتم ریشه ای و روش فرکتال عیار- مساحت برای جداسازی آنومالی های ژئوشیمیایی در کانسار طلا- آرسنیک زرشوران، شمال تکاب

هدف از پژوهش حاضر جداسازی آنومالی‌های ژئوشیمیایی با استفاده از تبدیلات لگاریتم ریشه‌ای در تحلیل مولفه‌های اصلی مقاوم و کلاسیک، مدل‌ فرکتالی عیار- مساحت و ارائه مفیدترین روش که دارای بیشترین انطباق با ساختارهای زمین‌شناسی است در منطقه معدنی زرشوران می‌باشد. روش‌های بکارگرفته شده با استفاده از ساختارهای زمین‌شناختی، مساحت آنومالی‌های بدست آمده نسبت به کل منطقه معدنی، و شواهد صحرایی مورد قیاس قرار...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 71  issue 1

pages  113- 126

publication date 2015-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023